عهدنامه گلداسمیت

معاهده گلداسمیت در سال 1245 خورشیدی (1866 میلادی /  1283 هجری قمری) بین ایران و انگلستان برای تعیین مرز سیستان امضا شد.

انگلیسی ها صحرای بزرگی را که در غرب هند واقع بود و به بلوچستان انگلیس (در پاکستان امروزی) شهرت داشت، تصرف کردند و با ایران همسایه شدند. آن ها پس از این، درصدد تعیین خطوط مرزی با ایران برآمدند و به این منظور، ده سال پس از امضای معاهده ی پاریس، ژنرال گلداسمیت را روانه ی ایران کردند. مذاکرت در این باره چند سال طول کشید و سرانجام، مرزهای بین دو کشور از خلیج گواتر تا کوهک معین شد. سپس با موافقت ناصرالدین شاه قاجار، گلداسمیت به عنوان حکم تعیین شد. او سیستان را به دو قسمت اصلی و خارجی تقسیم کرد؛ سیستان اصلی که در غرب رودخانه ی هیرمند قرار دارد به ایران و سیستان خارجی یعنی ناحیه ای که در شرق هیرمند واقع است به افغانستان واگذار شد.

بعدها با تغییر مسیر رود هیرمند به خاک افغانستان، مسئله ی آب این رود به جهت نقش مهمی که در آبیاری سیستان دارد، به عاملی اساسی در روابط ایران و افغانستان تبدیل شد.

به قلم

محرم سعیدی